W skrócie: podatek liniowy to stała stawka 19% od dochodu z działalności gospodarczej, bez kwoty wolnej i bez wspólnego rozliczenia z małżonkiem. Zwykle opłaca się przy wyższych dochodach i niewielu ulgach.
-
To jednolita stawka 19% od dochodu (przychód – koszty). Niezależna od progu podatkowego.
-
Nie ma kwoty wolnej i nie ma preferencji typu wspólne rozliczenie z małżonkiem ani status samotnego rodzica (chyba że w danym roku nie uzyskasz dochodu liniowego – tzw. „zerowy” PIT-36L).
Kto może? Osoba prowadząca JDG (także wspólnik spółki cywilnej/jawnej osób fizycznych), która wybierze tę formę. Termin: do 20. dnia miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu (albo do końca roku, jeśli pierwszy przychód jest w grudniu). Zgłoszenie przez CEIDG/US.
Ograniczenia i pułapki
-
Zakaz „przejścia na B2B” u tego samego pracodawcy w tym samym roku – jeśli w roku podatkowym wykonujesz w działalności te same czynności, co na etacie u obecnego/byłego pracodawcy, tracisz prawo do liniowego (skutki: wstecz rozliczenie wg skali + odsetki). Planuj zmianę od nowego roku i uważnie porównaj zakresy obowiązków.
-
Ulgi osobiste (np. na dziecko, darowizny) co do zasady nie działają przy 19% – wyjątki są wąskie; najpierw sprawdź, czy masz dochody „na skali”.
Składka zdrowotna na liniowym w 2025 r.
-
Stawka: 4,9% od dochodu (liczonego za miesiąc poprzedni), ale nie mniej niż minimum. Rok składkowy: luty–styczeń.
-
Minimum miesięczne (od lutego 2025 do stycznia 2026): 314,96 zł = 9% × 75% × płaca minimalna 4 666 zł. (Za styczeń 2025 obowiązywała jeszcze wyższa kwota z „poprzedniego roku składkowego”).
-
Próg, od którego 4,9% „przebija” minimum: ok. 6 427,70 zł miesięcznego dochodu (wtedy 4,9% × dochód > 314,96 zł).
Odliczenie składki zdrowotnej (limit 2025): na liniowym możesz zaliczyć do kosztów lub odliczyć od dochodu zapłacone składki (za siebie i osobę współpracującą), łącznie do 12 900 zł rocznie. To praktyczny „tarczownik” zmniejszający podstawę opodatkowania.
Koszty uzyskania przychodu – co przejdzie na liniowym?
Na podatku liniowym pełne KUP działają tak jak na skali. Typowe pozycje: sprzęt i oprogramowanie, samochód (wydatek + eksploatacja, limity dla osobowych), najem biura, amortyzacja, usługi podwykonawców, marketing, szkolenia, księgowość — plus składka zdrowotna do limitu, o którym wyżej. (Zawsze weryfikuj z umową i przeznaczeniem wydatku).
Zaliczki i rozliczenia
-
Zaliczki miesięczne lub kwartalne (kwartały dla „małych podatników” – co do zasady limit 2 mln euro przychodu za poprzedni rok – oraz dla startujących). Termin wpłaty: do 20. dnia następnego miesiąca/po kwartale.
-
Zeznanie roczne: PIT-36L do 30 kwietnia.
Kiedy liniowy jest opłacalny?
Najprościej: gdy dochód roczny przekracza 120 000 zł (na skali działa już 32%), a nie korzystasz z dużych ulg rodzinnych/wspólnego rozliczenia. Wtedy 19% + zwykle niższa zdrowotna (4,9%) dają przewagę. Przy niższych dochodach lub gdy korzystasz z ulg – sprawdź skalę lub ryczałt. (Dobór optymalnej formy zależy też od poziomu kosztów i branży).
Mini-przykłady (prosta matematyka „na sucho”, bez ZUS społecznych i ulg)
Przykład A – dochód 60 000 zł/rok (5 000 zł/mies.):
-
Liniowy: 19% × 60 000 = 11 400 zł podatku; zdrowotna miesięcznie to minimum 314,96 zł (bo 4,9% z 5 000 = 245 zł < minimum).
-
Wniosek: przy niższych dochodach często warto porównać ze skalą (kwota wolna + 12%).
Przykład B – dochód 200 000 zł/rok (~16 667 zł/mies.):
-
Liniowy: 19% × 200 000 = 38 000 zł podatku; zdrowotna ok. 4,9% × 16 667 = 816,7 zł/mies. (powyżej minimum). Do 12 900 zł rocznie tej składki możesz zaliczyć w koszty/odliczyć od dochodu.
Uwaga: to przykłady orientacyjne. W praktyce Twoje rozliczenie zmienią m.in. amortyzacja, samochód (kilometrówka/50% VAT, limity), ulgi branżowe (np. B+R), a także rozliczenie roczne składki zdrowotnej.
Plusy i minusy w pigułce
Zalety:
-
stała stawka 19% niezależnie od progu,
-
pełne koszty uzyskania przychodu,
-
zwykle niższa składka zdrowotna (4,9%) niż na skali.
Wady:
-
brak kwoty wolnej i brak wspólnego rozliczenia/samotnego rodzica,
-
ograniczona możliwość korzystania z ulg osobistych,
-
ryzyko utraty prawa przy „B2B po etacie” na tych samych obowiązkach.
Liniowy a spółka z o.o. – kiedy rozważyć alternatywę?
Jeśli szybko rośniesz, zatrudniasz zespół lub potrzebujesz oddzielić ryzyko, rozważ spółkę z o.o. (CIT, wypłaty: wynagrodzenia/kontrakty, dywidenda, wynajem prywatny itd.). Daje to często lepszą kontrolę nad całkowitym obciążeniem i przepływami, ale wymaga dobrego ułożenia „puzzli” (umowy, wynagrodzenia, procedury). Dla wielu firm usługowych to bezpieczniejsza, skalowalna ścieżka (w tym: legalna optymalizacja wypłat).
Potrzebujesz policzyć, czy liniowy opłaci się Twojej firmie (lub przejść z JDG na sp. z o.o.)?
W biurze rachunkowym w Łodzi BilanseXpert przygotujemy porównawcze kalkulacje (uwzględnimy Twoje koszty, amortyzację, samochód, zdrowotną i rozliczenie roczne) – wraz z listą kroków do wdrożenia. Zgłoś się już teraz!
